ԱՄԲՈՂՋ ԹՎԻ ԲԱՑԱՐՁԱԿ ԱՐԺԵՔ
Այն բնական թիվը, որը ցույց է տալիս, թե կոորդինատային ուղղի վրա զրոյից քանի միավոր հեռավորության վրա է գտնվում տվյալ ամբողջ թիվը, կոչվում է այդ ամբողջ թվի բացարձակ արժեք կամ մոդուլ։
Օրինակ՝ A (–4) կետը, ինչպես և D (+4) կետը (տե՛ս նկ. 63) գտնվում են զրոյից կոորդինատային ուղղի 4 միավոր հատվածի հավասար հեռավորության վրա։ Հետևաբար –4 և +4 թվերի բացարձակ արժեքները հավասար են միևնույն 4 բնական թվին։
Օրինակ՝
|−4| = + 4
Այսպիսով՝ զրոյից տարբեր ամբողջ թվի մոդուլը դրական թիվ է։ Հակադիր թվերն ունեն նույն մոդուլը։ |2| = |−2|, |+3| = |−3| = +3, |−5| = |+5| = + 5։
Առաջադրանքներ․
1. Լրացրե՛ք բացթողումը, կարդացե՛ք ստացված գրառումը.
ա) |+1| = 1 ,
բ) |−6| = 6 ,
գ) |0| = 0 ,
դ) |−3| = 3 ,
ե) |+7| = 7 ,
զ) |−8| = 8
2. Գտե՛ք տվյալ թվի մոդուլը. +2, −2, +5, −5, +8, −10, +100, +0, −3.
|+2|=2
|-2|=2
|+5|=5
|-5|=5
|+8|=8
|-10|=10
|+100|=100
|+0|=0
|-3|=3
3. Նշե՛ք երկու տարբեր թվեր, որոնց մոդուլները հավասար լինեն:
|+85|=85
|-85|=85
|+79|=79
|-79|=79
|+53|=53
|-53|=53
|+13|=13
|-13|=13
|+9|=9
|-9|=9
4. 2, 5, −3, 10, −17 թվերից յուրաքանչյուրի համար նշե՛ք նույն մոդուլն ունեցող մեկ այլ թիվ:
|-2|=2
|-5|=5
|-10|=10
5. Նշե՛ք երկու թիվ, որոնց մոդուլը լինի.
ա) 2,
+2, -2
բ) 7,
+7, -7
գ) 9,
+9, -9
դ) 8
+8, -8
6. Կատարե՛ք գործողությունը.
ա) |+ 6| + |+ 7|= 6+7=13
բ) |− 9| + |− 8|=9+8=17
գ) |− 6| + |+ 7|=6+7=13
դ) |+ 8| + |+ 9|=8+9=17
7. Հաշվե՛ք.
ա) |−9| − |−6|=9+6=15
բ) |− 5| − |+ 3|=5+3=8
գ) |−20| − |−6|=20+6=26
դ) |− 17| − |− 8|=17+8=25
8. Հաշվե՛ք գումարը.
ա) |−7| + |+5| + |+8| + |−10|=7+5+8+10=30
բ) |+12| + |−2| − |+10| +|−9|=12+2+10+9=33
գ) |+18| + |−2| − |−5| − |−15|=18+2+5+15=40
դ) |−10| + |−2| − |−8| + |−5|=10+2+8+5=25
9. Գտե՛ք թիվ, որի մոդուլը լինի, քանի՞ այդպիսի թիվ կարելի է գտնել
ա) +5, բ)0 գ)+21) դ)+123
10. Հետևյալ թվերից գտե՛ք ամենամեծ բացարձակ արժեքն ունեցող թիվը.
11, 15, – 3, – 18, – 21, 17:
11)Թվերը դասավորե՛ք նրանց բացարձակ արժեքների աճման կարգով. – 18, 0, 29, 3, – 4, – 17, – 5, 39։
12)Թվերը դասավորե՛ք նրանց բացարձակ արժեքների նվազման կարգով. 81, – 93, 104, – 300, – 88, 112։
13)Խանութ են բերել 96 կարմիր և կապույտ գնդակներ։ Այդ գնդակները դասավորել են խմբերով այնպես, որ յուրաքանչյուր 12 կապույտ գնդակի հետ դրվել է 4 կարմիր գնդակ։ Մեկ շաբաթ հետո 135 այդպիսի գնդակներ էլ են բերել։ Դրանք նույնպես բաժանել են խմբերի, որոնցում յուրաքանչյուր 9 կապույտ գնդակի հետ դրվել է 6 կարմիր գնդակ։ Ընդամենը քանի՞ կարմիր և քանի՞ կապույտ գնդակ է բերվել խանութ։
